Dlaczego Chopin (nie) zakochał się w Majorce?

Relacjonując na blogu swoją pierwszą wizytę w Valldemossie, zastanawiałam się, czy to niesamowite miasteczko wygląda równie pięknie w promieniach letniego słońca, w sezonie, kiedy turystów jest tam znacznie więcej i dzisiaj na to pytanie odpowiem.

Valldemossa jest jednym z tych miejsc na Majorce, które trzeba zobaczyć. Nie dość, że leży na terenie Serra de Tramuntana, wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO, to ponadto mieszkał tam sławny na cały świat Fryderyk Chopin, który jest mecenasem miasteczka i to chyba właśnie dzięki niemu Valldemossa nie narzeka na brak turystów. Ale co tak właściwie skusiło naszego rodaka, żeby do tej Valldemossy pojechać, w dodatku w takich czasach, kiedy dojazd do górskiego miasteczka wcale nie był łatwy?

Mówi się, że wyjazd Chopina i jego przyjaciółki George Sand na Majorkę był ucieczką przed dawnym kochankiem kobiety. Z drugiej strony stan zdrowia Fryderyka nieco się pogorszył i to lekarz zalecił wyjazd na którąś z wysp archipelagu Balearów, bowiem tamtejszy klimat miał wspomóc kuracji Chopina.

Do Palmy przypłynęli statkiem z Barcelony. To właśnie w stolicy wyspy chcieli wynająć jakiś pokój, ale gościnność mieszkańców Majorki, którą tak zachwalało wielu, okazała się utopią i w konsekwencji musieli wynająć niewielkie brzydkie mieszkanie i jakoś przetrwać tamte spartańskie warunki. Z czasem przenieśli się na wieś do willi z ogrodem, stamtąd z powrotem do Palmy i wreszcie do Valldemossy. Na kilka lat przed przybyciem kompozytora na Majorkę, klasztor kartuzów w Valldemossie został przejęty przez władze hiszpańskie i nakazano eksmisję zakonników a dawne cele przekwalifikowano na pokoje gościnne i to właśnie tam zatrzymali się Chopin i Sand z dziećmi.

Czas spędzony na Majorce miał być czasem radosnym, wakacyjnym. Nic bardziej mylnego. Ówczesna zima była deszczowa i wilgotna. Stan zdrowia Fryderyka zamiast się polepszać, pogarszał się - to tam doznał pierwszego ataku gruźlicy. Ponadto pianino, na które czekał Chopin, zaginęło podczas podróży z kontynentu na Majorkę i kompozytor musiał się zadowolić słabej jakości majorkańskim pianinem, na którym skomponował cykl 24 preludiów, w tym Preludium Deszczowe (biorąc pod uwagę zimową pogodę na Majorce, tytuł nikogo nie powinien zaskakiwać).

Pomimo początkowego zachwytu nad Majorką i jej krajobrazami, z czasem Chopin dostrzegł jak bardzo jest tam samotny i smutny:

Między skałami i morzem opuszczony, ogromny klasztor kartuzów, gdzie w jednej celi [...] możesz sobie mnie wystawić nieufryzowanego, bez białych rękawiczek, bladego jak zawsze. Cela ma formę trumny wysokiej, sklepienie ogromne, zakurzone, okno małe, przed oknem pomarańcze, palmy, cyprysy; [...] cicho... można krzyczeć... jeszcze cicho. Słowem, piszę Ci z dziwnego miejsca.

Fryderyk nadal podupadał na zdrowiu i miał coraz większe trudności z oddychaniem, ponadto doszła do tego depresja i jawna niechęć mieszkańców Majorki w stosunku na Chopina ze względu na jego zakaźną chorobę, kochankowie postanowili więc opuścić wyspę. Nie zabrali ze sobą pianina, które po wielu perypetiach wreszcie dotarło na Majorkę. Odkupiło je od nich małżeństwo Canut. Od 1932 roku instrument jest w rękach muzeum w Valldemossie i można go obejrzeć decydując się na zwiedzanie celi Chopina w klasztorze (bilet kosztuje 4 euro).

Grzegorz Wysocki [CC BY-SA 2.5 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5)] 

Chociaż pobyt Fryderyka Chopina na Majorce był raczej ponury, na pewno nie mógł on przejść obojętnie obok piękna wyspy. Sam kompozytor pisał w listach do przyjaciela, jak Majorka skradła jego serce, jak dobrze mu się tam żyło, oczywiście do czasu... Być może ostatecznie Chopin nie miał zbyt dobrych wspomnień z Valldemossy, ale gwarantuję, że wy będziecie mieć. Valldemossa jest jedyna w swoim rodzaju. Wąskie uliczki przyozdobione donicami z kwiatami. Spokój, mimo, że jest to miejsce raczej bardziej niż mniej turystyczne. Coca de patata, której subtelny smak zostanie niezapomniany przez Wasze podniebienia. I wreszcie muzyka Fryderyka Chopina, która unosi się w powietrzu, i pod sklepieniem kościółka  parafialnego w Valldemossie. Ja się w Valldemossie zakochałam: w tej zimowej, mokrej i deszczowej oraz w tej wakacyjnej, parnej i słonecznej.

Informacje o pobycie Chopina na Majorce zaczerpnęłam stąd. Zachęcam do przeczytania całego artykułu autorstwa pani Bożeny Schmid-Adamczyk. A jeśli jesteście fanami muzyki Chopina, zachęcam również do zaplanowania pobytu na Majorce w sierpniu - wówczas w Valldemossie odbywa się już od 1930 roku coroczny Międzynarodowy Festiwal Chopinowski. Natomiast jeśli za muzyką klasyczną nie przepadacie, to i tak do Valldemossy powinniście pojechać, bo zdecydowanie jest tego warta.

Ten dzisiejszy post powstał zupełnie przypadkowo. Pisałam na inny temat i jakoś tak wyszło, że ostatecznie dzisiaj publikę co nieco o Valldemossie, o której pisałam również tutaj. Także kolejne notki będą dotyczyć Majorki, a to wszystko dlatego, że niedługo wracam na wyspę. Ale mam też w zanadrzu coś polskiego, żeby nie zanudzić Was tą Majorką.
Pozdrawiam.